Vijftien melkveebedrijven laten zien dat ECO200 rijp is voor de markt
In het voorjaar van 2015 startte het Demonstratieproject Energie-Innovatie (DEI): vijftien melkveebedrijven door heel Nederland gingen hun melk op een andere manier koelen. Niet langer met traditionele koelmachines, maar met behulp van ECO200.
ECO200 wint eerst de warmte uit melk, vóórdat de melk in de koeltank terecht komt. Vervolgens wordt die melkwarmte benut om het bedrijf en woonhuis van warm water en warmte te voorzien. Theun Toering, directeur van ECO200, kijkt tevreden terug op het project. “Melkveebedrijven met ECO200 besparen veel energie. Bovendien is er op bedrijven met ECO200 geen sprake meer van verlies van schadelijke koudemiddelen (HFK’s). Ook dat betekent enorme winst voor het milieu.”
Bij het project waren een groot aantal partijen betrokken zoals de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), de provincie Drenthe, L’orèl Consultancy, netbeheerder Liander en het Mesdagfonds. Toering: “Voor RVO was niet alleen het feit van belang dat ECO200 energie wint uit melk. ECO200 zorgt er óók voor dat het verlies van koudemiddelen naar het milieu wordt gestopt. Fabrikanten van traditionele koelinstallaties reiken melkveebedrijven nog geen goede alternatieven voor zware HFK’s aan, terwijl wetgeving dat wel verlangt. ECO200 biedt dat alternatief wél.”
Enkele bedrijven binnen het DEI-project gebruiken R744 (oftewel CO2) als koudemiddel, dus helemaal geen zware HFK’s meer: Toering: “Aan die techniek hangt nog wel een prijskaartje. Mede dankzij een financiële bijdrage vanuit het Mesdagfonds en netwerkbedrijf Liander kunnen we nu ervaring opdoen met deze innovatie. Het feit dat een melkveebedrijf helemaal zonder HFK’s kan opereren, spreekt enorm tot de verbeelding.”
Investeringen
De melkveehouderij heeft financieel gezien lastige jaren achter de rug. Daardoor stonden banken niet te trappelen om geld beschikbaar te stellen voor investeringen. Tot vreugde van Toering waren overheden wel bereid om, daar waar nodig, melkveebedrijven een extra zetje te geven. “Het Drents Energiefonds is daarvan een goed voorbeeld. Dat fonds heeft met aantrekkelijke financieringen voor een aantal bedrijven de overstap naar ECO200 mogelijk gemaakt omdat de provincie Drenthe de energietransitie wil versnellen.”
Lagere pieken
L’orèl Consultancy bracht van alle deelnemende melkveebedrijven het energieverbruik in kaart en registreerde de pieken in elektriciteitsconsumptie. Wat bleek? Het verbruik daalde en pieken werden lager. Tweemaal winst. Toering: “Die hoge pieken ontstaan vooral rond het melken. Dan wordt er plots veel elektriciteit gevraagd: verlichting van de melkstal, melken, koelen. Met ECO200 wordt de koeling veel minder belast omdat melk eerst wordt terug gekoeld naar vier tot zes graden voordat de melk in de tank belandt. Daardoor zijn de pieken veel lager. Netbeheerders zien dat graag.”
Overigens is het energieverbruik van melkveebedrijven nog van heel veel andere factoren afhankelijk, dan alleen koeling. Denk aan verlichting van de stal, het type melkmachines en de mate van automatisering in de stal. Toering: “Het precieze effect van een ECO200 installatie is af en toe lastig vast te stellen omdat bedrijven die overschakelen tegelijkertijd ook andere investeringen doen die soms het energieverbruik juist aanwakkeren. Maar dat neemt niet weg dat ECO200 voor enorme besparingen zorgt. Zeker wanneer een bedrijf niet langer een gasaansluiting nodig heeft.”
Mest kraken
ECO200 is een techniek die ook goed past bij nieuwe ontwikkelingen zoals het ‘kraken’ van dierlijke mest tot kunstmest. Toering: “Wanneer melkveebedrijven er in slagen om dierlijke mest om te zetten in kunstmest, kunnen ze besparen op afvoerkosten en kunstmest en sluiten mineralenkringlopen zich. Dat is een belangrijke, nieuwe stap op weg naar een circulaire melkveehouderij.” Inmiddels doen twee melkveebedrijven ervaring op met deze manier van mestverwerking. De resultaten zijn veelbelovend. “Het kraken van mest verloopt efficiënter bij hogere temperaturen. Daarom passen ECO200 en mest kraken goed bij elkaar. In de zomer kan de warmte uit ECO200 prima benut worden voor mestverwerking. Nu hebben bedrijven met ECO200 ’s zomers nog vaak een overschot aan energie.”
Geslaagd
Toering kijkt terug op een geslaagd project. “We hebben van Friesland tot Brabant laten zien dat ECO200 een betrouwbare techniek is. Bovendien is het een rendabele investering, zeker met de fiscale prikkels vanuit de overheid voor dergelijke milieu-investeringen. Ik ben optimistisch over de toekomst.”
